PIT-36L – rozliczenie podatku liniowego za 2022 rok

Na rozliczenie druku PIT-36L zdecydują się te osoby, które uprzednio samodzielnie zadeklarują chęć rozliczania się według stawki liniowej (19-procentowa stawka podatku). Charakterystyczne dla tego rodzaju deklaracji jest to, że korzystają z niej najczęściej ci podatnicy, którzy osiągają stosunkowo duże przychody, pochodzące najczęściej z działalności gospodarczej, często będący wspólnikami spółek osobowych. Choć stawka liniowa wciąż wzbudza kontrowersje i ożywione dyskusje wśród podatników, można kolokwialnie powiedzieć, że jest to podatek ustalony z myślą o osobach dysponujących większymi dochodami w skali roku.

  • PIT-36L w 2023 składany jest do urzędu skarbowego do dnia 30 kwietnia 2023 roku
  • wypełniają podatnicy, którzy wybrali liniową formę opodatkowania 19%
  • posiada jednolitą stawkę podatku niezależnie od uzyskanego w ciągu roku przychodu
  • nie mamy możliwości łączenia innych źródeł przychodów
  • poprzez PIT-36L nie możemy rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko
  • mamy możliwość przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP)

Wypełnianie PIT-36L

Jeśli jesteś osobą prowadzącą działalność gospodarczą, osiągasz wysokie przychody i zastanawiasz się nad przejściem na „liniówkę” musisz pamiętać o kilku ważnych rzeczach, które są zarówno plusem, jak i minusem takiej opcji.

Pierwszą rzeczą jest brak możliwości łączenia różnych źródeł przychodu na zeznaniu rocznym. A zatem, w praktyce wygląda to tak, że podatnik, który osiąga przychód poprzez działalność prowadzonej przez siebie firmy i jednocześnie uzyskuje przychód wskutek działalności umowy o pracę, rozlicza się poprzez dwa oddzielne formularze podatkowe. Podręcznikowo dla umowy o pracę będzie to popularny druk PIT-37.

W innym wypadku drukiem właściwym może się także okazać regularny PIT-36. A będzie tak w przypadku, gdy w ciągu roku podatkowego i prowadzonej podówczas działalności gospodarczej osoba fizyczna uzyskała jednocześnie przychody związane z wykonywaniem usług (co akurat nie dotyczy sprzedaży towarów), w związku z którymi właściwe czynności podejmowane były przez tegoż podatnika (lub choćby jednego wspólnika w przypadku spółki) na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Sytuacja taka wiąże się bowiem z automatyczną utratą możliwości rozliczania się liniowo. Następstwem jest także obowiązek zapłacenia należnych zaliczek za dochód osiągnięty od początku roku. Do obliczenia takich zaliczek nasz podatnik posiłkował się będzie wówczas skalą podatkową oraz ewentualnymi odsetkami za zwlekanie w ich zapłaceniu.

W przypadku „liniówki” tracimy możliwość do preferencyjnych form rozliczenia, szczególnie jeśli kiedyś korzystaliśmy z nich wcześniej wypełniając najpopularniejsze druki PIT-36 lub PIT-37. Korzystając z druku PIT-36L tracimy możliwość do wspólnego rozliczenia się z małżonkiem bądź małżonką. Nie dokonamy tego także jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wreszcie należy zapomnieć o rozliczaniu się z jakiegokolwiek innego przychodu objętego według skali podatkowej. Pamiętajmy, że dotyczy to także tych podatników, w przypadku których tylko część ich przychodu objęta jest podatkiem liniowym.

Kto rozlicza się poprzez PIT-36L?

Aby móc rozliczać się w formie podatku liniowego, podatnik sam musi wyrazić (zadeklarować) to poprzez złożenie właściwego dokumentu w urzędzie skarbowym. Należy przy tym pamiętać, że dochody opodatkowane w ten sposób są zawsze według zasad ogólnych, co częściej nazywamy opodatkowaniem według zasad ogólnych. No dobrze, przyjmijmy zatem, że przedsiębiorca będący jednocześnie wspólnikiem ma zamiar na rozliczanie się w formie liniowej. Pierwszym krokiem będzie złożenie pisemnej deklaracji, do czego dokumentem niezbędnym będzie druk CEiDG-1. Zmianę formy opodatkowania osoby takie zgłaszają do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego, we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie skarbowym.

Cechą charakterystyczną druku PIT-36L jest jego stosunkowo wąska grupa adresatów. Patrząc na zeszłoroczne statystki Ministerstwa Finansów możemy powiedzieć, że w grupie rozliczających się bez pośrednictwa płatnika osób fizycznych, grupa PIT-36L stanowi zaledwie 2,49% (a szczegółowo było to jakieś 502 648 osób). To świadczy o pewnej elitarności tej grupy, ale też część osób rozliczająca klasyczny PIT-36 pozostaje przy takiej formie opodatkowania, gdzie przesłanką mogą być rozliczne udogodnienia, jakie tracimy rozliczając się w formie liniowej. Ale o tym napiszemy dalej, tymczasem przypomnijmy jeszcze raz charakterystykę podatnika PIT-36L.

PIT-36L wypełniają tylko osoby prowadzące działalność gospodarczą, będący także wspólnikami spółek osobowych opodatkowanych daniną. Druk CEiDg-1, będący jednocześnie deklaracją o woli rozliczania się według stawki liniowej składany jest do właściwego urzędu skarbowego, najpóźniej do dnia 20 stycznia 2022 roku. W przypadku osób rozliczających działy specjalne produkcji rolnej, dzieje się to już pod koniec ubiegłego roku – terminem granicznym dla PITy 2023 był zatem 1 grudnia 2022 roku, tak samo będzie dla podatku za rok kolejny. Warto także zauważyć, że w trakcie roku 2022 podatnicy nie utracili prawa do rozliczania liniowego, co dzieje się zatem w roku kolejnym 2022. A co, jeśli nie interesuje nas już 19% stawka od przychodów? No cóż, możemy wtedy złożyć także oświadczenie przeciwne, o rezygnacji z takiej formy rozliczenia z fiskusem. O terminie z pewnością nie zapomnimy, gdyż jest identyczny jak dla „wejścia” jak i „wyjścia” – 20 stycznia danego roku podatkowego.

Co ważne, jeśli podatnik rozpoczyna dopiero działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, deklarację rozliczania „liniówki” może wybrać już poprzez wniosek rejestracyjny CEiDG-1. Co innego, gdy taka fanaberia najdzie nas już w trakcie roku – wtedy musimy dokonać tego we właściwym, wskazanym przez ustawodawcę terminie.

Do kiedy składamy PIT-36L?

Podobnie jak w przypadku klasycznych druków PIT-36 i PIT-37, podatek linowy rozliczany za pomocą formularza PIT-36L składamy we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po podatkowym. Rozliczając się z podatku PIT 2022 będzie to dzień 30 kwietnia 2023 roku.

Tak, jak pisaliśmy w artykule odnośnie druku PIT-36, w przypadku, gdy podatnik osiąga przychody z działalności gospodarczej, nawet przy braku deklaracji automatycznie zostanie przyporządkowany jako podatnik PIT-36. Dla druków PIT-28 i omawianego tutaj PIT-36L jest nieco inaczej – niezbędne jest bowiem zgłoszenie, przedstawiane do urzędu skarbowego w formie druku CEiDG-1. Oczywiście należy tego dokonać we właściwym terminie.

Pierwszym krokiem do rozliczania się w formie podatku liniowego będzie złożenie deklaracji pisemnej, w postaci wspomnianego wcześniej druku CEiDG-1. Istotny jest tutaj termin, a czasu jest niewiele – zgłoszenia takiego powinniśmy dokonać najpóźniej do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego. Jeśli planujemy rozliczanie się ‘liniówką’ w roku 2023, czas mamy do , 20 stycznia 2023. Oczywiście czynności takiej należy dokonać we właściwym ze względu na nasze miejsce zamieszkania urzędzie skarbowym. Statystyki prowadzone przez Ministerstwo Finansów wskazują na wąską grupę adresatów PIT-36L, w grupie podatników rozliczających się bez pośrednictwa płatnika, nie przekraczającą progu nawet 3%. Prawdą jest oczywiście, że podatek taki wybierają naprawdę duże firmy i przedsiębiorstwa, jednak wcale nie wszystkie. Ulgi i odliczenia jakie oferuje PIT-36 mogą być wystarczająco zachęcające, by część dobrze prosperujących przedsiębiorstw pozostała przy takiej formie rozliczenia się ze skarbówką.

Wspomnieliśmy wcześniej o konieczności złożenia deklaracji CEiDg-1 najpóźniej do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego. Tak jest oczywiście w przypadku przedsiębiorców, natomiast osoby rozliczające się z działów specjalnych produkcji rolnej muszą tego dokonać jeszcze w roku poprzedzającym podatkowy. Należało zatem tego dokonać najpóźniej do dnia 1 grudnia 2022 roku.
Oświadczenie CEiDG-1 służy także do złożenia rezygnacji z liniowej formy opodatkowania przychodów naszej firmy. Termin będzie dokładnie taki sam, jak dla zgłoszeń aktywizujących PIT-36L, czyli najpóźniej do dnia 20 stycznia właściwego roku podatkowego (za ten rok będzie to oczywiście 20 stycznia 2023).

Właściwym terminem do złożenia wypełnionego zeznania PIT-36L za rok podatkowy jest standardowo 30 kwietnia każdego roku, następującego po podatkowym.

Stawka podatku w PIT-36L

Jak wiadomo każdy kij ma dwa końce, o czym wspominaliśmy na początku tego artykułu. Nie zawsze opodatkowanie stawką liniową będzie korzystne, o czym pamiętają przedsiębiorcy rozliczający się poprzez bardziej popularny druk PIT-36. Należy przy tym także pamiętać, że stawka podatku linowego jest przeznaczona tylko dla osób fizycznych, które prowadzą albo działalność gospodarczą, albo działy specjalne. W żadnym wypadku nie powinni jej wybierać pozostali podatnicy. Zastosowanie „odgórnej” stawki wysokości 19% podatku jest niezależne od wartości przychodu uzyskanego wskutek prowadzonej firmy bądź działu specjalnego w produkcji rolnej. Co istotne, liniowa forma opodatkowania nie zakłada kwoty wolnej od podatku, która wynosi 3091 zł w skali roku. Przy przekroczeniu granicy przychodu powyżej 85,528 zł nie uwzględniana jest także 32% stawka podatku od nadwyżki. Istnieją także okoliczności, w których podatnik złoży wraz z PIT-36L inne deklaracje podatkowe. Tak będzie w sytuacji, gdy zarobki uzyskiwane wskutek działalności prowadzonej przez niego firmy połączy z przychodami pochodzącymi z pozostałych źródeł zarobku.

Dla podatnika, który wybrał już liniową formę rozliczenia z fiskusem nie ma możliwości korzystania z większości dostępnych ulg oraz odliczeń. Jedyne co mu pozostaje to odliczenie opłaconych składek na Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także składka na IKZE, ubezpieczenie zdrowotne oraz ulga abolicyjna. Kwota zmniejszająca podatek nie jest uwzględniana, co dzieje się w przypadku skali podatkowej. Szlachetnym przywilejem, tak jak w przypadku innych popularnych deklaracji podatkowych PIT-36 i PIT-37 jest ewentualna możliwość przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP).

PIT-36L a inne źródła dochodu

Osoba fizyczna (wspólnik), który zdecyduje się na rozliczanie poprzez PIT-36L, powinna wszystkie swoje przychody pochodzące z działalności gospodarczej rozliczać w takiej właśnie formie – liniowej. Wyjątkiem od tego jest korzystanie z ryczałtu ewidencjonowanego. Oznacza to zatem, że niemożliwa jest sytuacja, w której podatnik odprowadza podatek liniowy dla prowadzonej działalności, przy jednoczesnym byciu wspólnikiem spółki, która została opodatkowana według obowiązującej skali. Takiej możliwości ustawodawca nie dopuszcza.

Co się zaś tyczy osób uzyskujących przychody w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej – przywilej wyboru takiej formy opodatkowania przysługuje jedynie tym z nich, którzy rozliczają swoje przychody na podstawie prowadzonych przez siebie ksiąg. Dla działów specjalnych zgłoszenia dokonuje się do 30 listopada roku poprzedzającego podatkowy, jeśli natomiast działalność rozpoczęta już w trakcie roku – do 7 dni od momentu startu.

Ulgi i odliczenia w PIT-36L

I tutaj dochodzimy do punktu, gdzie stawka liniowa wcale nie rysuje się w tak tęczowych kolorach. Przede wszystkim należy zapomnieć o rozliczaniu się w formach takich jak wspólnie z małżonkiem, czy też jako osoba samotnie wychowująca dziecko. O rozliczeniu się z innych przychodów objętych skalą podatkową nie ma szans. I co najważniejsze, brak takiej możliwości obejmuje także tych z podatników, których przychody tylko w pewnej części objęto stawką 19%.

Skoro już było kardynalne „czego nie można” to teraz krótka informacja o tym, co możemy robić w ramach rozliczenia podatku liniowego PIT-36L. A jest to możliwość pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania i odliczania w wypełnionym już uprzednio zeznaniu składek, jakie ponieśliśmy na ubezpieczenie społeczne. Przysługuje nam także dostęp do ulgi abolicyjnej. Wreszcie mały szczegół, a cieszy – w ramach potężnych kwot uzyskiwanych przez podatników liniowych, możemy 1% z naszego podatku przekazać na cele dobroczynne bądź charytatywne, w ramach odpisu na organizacje pożytku publicznego OPP.

Jakie załączniki dodajemy do PIT-36L 2023?

Wypełniając druk PIT-36L w roku 2023 posiłkujemy się, w zależności od potrzeb, następującymi drukami:

  • PIT/B (informacja o wysokości dochodów lub straty z pozarolniczej działalności gospodarczej w ciągu roku). Wyjątkiem od takiej reguły będą zawarte umowy najmu, podnajmu, dzierżawy i poddzierżawy, jednak w żaden sposób nie mogą się wpisywać w prowadzoną przez osoby fizyczne działalność gospodarczą,
  • PIT/Z (informacja o wysokości dochodów lub straty z pozarolniczej działalności gospodarczej w ciągu roku, odnośnie zwolnienia z art. 44 ust.7a)
  • PIT/ZG (informacja o wysokości dochodów z zagranicy i zapłaconym podatku w ciągu roku)
  • ZAP-3
  • NIP-2